Heeft u wel eens een herinstallatie van Windows uitgevoerd, dan weet u hoe tijdrovend die klus is. Het is namelijk niet alleen een kwestie van Windows opnieuw installeren, maar vervolgens ook nog het laatst beschikbare servicepack, de daarna uitgebrachte (kritieke en aanvullende) updates, de hardware drivers en alle gewenste programma's. Om nog maar te zwijgen over de vele afstelmogelijkheden... Voordat het besturingssysteem klaar is voor gebruik, gaan er dus vele handelingen aan vooraf. Wilt u deze procedure bespoedigen, dan kan een geslipstreamde installatie-CD uitkomst bieden. Door de installatiebestanden van Windows te slipstreamen, kunnen namelijk extra handelingen aan de installatie-CD worden toegevoegd zodat deze niet meer handmatig hoeven te worden uitgevoerd!
Nadat het slipstreamen is afgerond, kunnen de nieuwe installatiebestanden op CD worden gebrand. Deze CD kan vervolgens als vervanging voor de originele Windows installatie-CD worden gebruikt. Deze pagina bespreekt twee gratis tools voor het slipstreamen van de Windows XP installatie-CD: AutoStreamer (een tool voor het integreren van het laatst beschikbare servicepack) en nLite (een tool met uitgebreidere mogelijkheden). Zie elders op deze website voor het slipstreamen van de Windows Vista installatie-DVD!
LET OP: Zie elders op deze website voor informatie over het slipstreamen van de Windows Vista installatie-DVD en het slipstreamen van de Windows 7 installatie-DVD!
Het slipstreamen van de Windows installatie-CD betekent eigenlijk niets meer dan het in de originele Windows installatiebestanden integreren van extra software en instellingen (zoals servicepacks, updates, hardware drivers, tweaks en/of programma's). Het doel van het slipstreamen is het maken van een nieuwe, up-to-date installatie-CD waarmee het opnieuw installeren van Windows aanzienlijk wordt vereenvoudigd. Het maken van een dergelijke CD kost echter wel behoorlijk wat tijd...
LET OP: Het is alleen mogelijk de installatiebestanden van een Windows installatie-CD te slipstreamen, de bestanden van een recoverysysteem komen daar dus niet voor in aanmerking!
Met een optimaal geslipstreamde installatie-CD worden de voor het installeren, optimaliseren en updaten van Windows noodzakelijke handelingen tot een minimum beperkt. Omdat het slipstreamen van de installatie-CD de nodige inspanningen kost, is het eigenlijk alleen de moeite waard wanneer Windows regelmatig opnieuw wordt geïnstalleerd of wanneer meerdere computers van Windows moeten worden voorzien (bijvoorbeeld in een kantoorsituatie). Wordt Windows slechts zelden opnieuw geïnstalleerd, dan is het de vraag of de voordelen van een geslipstreamde CD wel opwegen tegen de moeite die het kost om de CD samen te stellen... Toch valt er ook dan wat te zeggen voor het slipstreamen, want een geslipstreamde CD levert nog altijd een veel schonere installatie op dan een normale installatie-CD (waarbij alle updates, hardware drivers etc. achteraf nog handmatig moeten worden geïnstalleerd).
De geslipstreamde Windows-installatiebestanden kunnen overigens ook worden gebruikt bij het samenstellen van een op Windows gebaseerde opstartbare CD zoals Windows 7/8.1 PE. De opstartbare CD wordt hierdoor stabieler en veiliger in gebruik. Daarnaast is er door het integreren van drivers ook nog een betere hardware-ondersteuning mogelijk.
INTEGREREN VAN DRIVERS BIJ EEN SATA- EN/OF RAID-CONTROLLERVoor een selecte groep computergebruikers is er nog een zeer belangrijk voordeel: de hardware drivers kunnen in de installatie-CD worden geïntegreerd! Op zich is dat nog niet zo bijzonder, maar wanneer de computer is uitgerust met een niet door Windows ondersteunde SATA- en/of RAID-controller wordt het een ander verhaal... De daarvoor benodigde drivers moeten namelijk tijdens de setup van Windows handmatig worden geladen zodat een locatie voor het installeren van Windows kan worden aangewezen (lukt dat niet, dan zal de installatieprocedure voortijdig afgebroken moeten worden). Omdat deze SATA- en/of RAID-drivers onder Windows XP alleen via een diskettestation kunnen worden geladen en de computers tegenwoordig nog maar zelden met een floppydrive worden uitgerust, ontstaan er tijdens het installeren van Windows nogal eens problemen. Door de drivers in de installatiebestanden te integreren, hoeven ze echter niet meer handmatig geladen te worden waardoor de setup toch probleemloos kan worden doorlopen! |
TIP: Hoewel een uitgebreid geslipstreamde CD de installatie van Windows aanzienlijk kan vergemakkelijken, zijn de voordelen van een systeemback-up nog vele malen groter. Met een systeemback-up kan Windows namelijk in een mum van tijd weer naar een eerder vastgelegde situatie worden hersteld, mét behoud van alle geïnstalleerde software, instellingen en persoonlijke gegevens. Het gebruik van een systeemback-up is dus veel efficiënter dan een herinstallatie (al dan niet op basis van een geslipstreamde Windows installatie-CD)!
Er zijn verschillende tools beschikbaar voor het slipstreamen van de installatiebestanden. Moet alleen het laatste servicepack worden geïntegreerd, dan voldoet een simpele tool als AutoStreamer. Is het echter de bedoeling de installatie-CD zo compleet mogelijk aan te vullen, dan is nLite dé tool om mee aan de slag te gaan! Met dit programma kunnen naast het laatste servicepack namelijk ook de nieuwste updates, hardware drivers, tweaks en de benodigde instellingen voor een (nagenoeg) onbeheerde setup worden geïntegreerd!
TIP: Schakel voor aanvang de virusscanner uit, dat kan veel tijd besparen tijdens het slipstreamen van de bestanden!
Hoewel AutoStreamer (download: www.majorgeeks.com) niet meer wordt doorontwikkeld, is het nog steeds een prima hulpmiddel om de installatiebestanden van Windows XP te slipstreamen met het laatst beschikbare servicepack (op dit moment SP3). Door het beperkte aantal opties is het programma erg makkelijk toe te passen. Met onderstaand stappenplan moet het dan ook zeker lukken een nieuwe, met SP3 uitgeruste Windows XP installatie-CD te maken!
Maak een nieuwe map aan (op een partitie met voldoende schijfruimte, minimaal 1 Gb) en voorzie deze van een herkenbare naam (bijvoorbeeld XPSP3). Download vervolgens het stand-alone updatebestand voor Service Pack 3 (download: www.microsoft.com, ruim 300 Mb groot) en sla deze op in de zojuist aangemaakte werkmap.
Plaats de Windows XP installatie-CD in de CD-speler en annuleer de autoamtisch opstartende setup-procedure. Start vervolgens AutoStreamer en klik op de knop Next (waren de installatiebestanden reeds naar de interne schijf gekopieerd, dan kan de optie I want to use my original Windows CD eventueel worden gewijzigd in I want to specify my own local Windows share). De installatie-CD wordt nu automatisch gedetecteerd, zie de optie Windows CD drive (is dit niet het geval, zoek de CD dan met de bladerfunctie). Navigeer vervolgens bij Service Pack file naar het bij stap 1 opgeslagen servicepack-bestand (indien nodig kan de Temporary folder worden gewijzigd naar een partitie met meer schijfruimte).
Klik op de knop Next. In het volgende venster kan het gewenste label voor de te branden installatie-CD (bijvoorbeeld XPPROSP3) en de gewenste opslaglocatie voor het te maken ISO-bestand (bijvoorbeeld C:\XPPROSP3.ISO) worden opgegeven. Met een klik op de knop Finish wordt Service Pack 3 vervolgens volautomatisch in de installatiebestanden geïntegreerd en tot een ISO-bestand verwerkt (dit kost wel wat tijd). Zodra AutoStreamer alle stappen heeft doorlopen, kan het programma met de knop Exit worden afgesloten.
Nadat het aangemaakte ISO-bestand op CD is gebrand, kan deze als volwaardige Windows XP installatie-CD worden gebruikt. Het op CD branden kan met een commercieel programma als Nero, maar het kan ook met een gratis tool als ISO Recorder (download: www.alexfeinman.com).
Zijn de mogelijkheden van AutoStreamer te beperkt, kijk dan eens naar de gratis tool nLite (download: www.nliteos.com). Dit geavanceerde programma is niet alleen geschikt voor het slipstreamen van het laatst beschikbare servicepack, maar kan tevens updates en drivers integreren, onnodige componenten verwijderen, de setup-procedure bewerken (zodat een nagenoeg onbeheerde setup kan worden gerealiseerd) en standaard registerinstellingen doorvoeren. Het maken van zo'n uitgebreide installatie-CD vergt wel wat meer inspanning, maar met dit stappenplan als steuntje in de rug zal het slipstreamen ook voor de beginnende gebruiker te doen zijn!
Stap 1: De originele installatiebestanden naar de werkmap op de
interne schijf kopiëren
Stap 2: Een back-up van de werkmap maken
Stap 3: nLite opstarten en de werkmap inlezen
Stap 4: Taken selecteren
Stap 5: Het servicepack downloaden en integreren
Stap 6: Hotfixes en Update Packs verzamelen en integreren
Stap 7: Hardware drivers verzamelen en integreren
Stap 8: Onnodige componenten verwijderen
Stap 9: Een onbeheerde setup-procedure maken
Stap 10: De Windows installatie-opties aanpassen
Stap 11: Registertweaks toepassen
Stap 12: De nieuwe Windows installatie-CD branden
Maak vanuit de Windows Verkenner een nieuwe map aan (op een partitie met voldoende schijfruimte, minimaal 1,5 Gb) en voorzie deze van een herkenbare naam (bijvoorbeeld XPHOMEnLite of XPPROnLite). Kopieer vervolgens alle bestanden van de Windows XP installatie-CD naar deze werkmap (dit mag ook een reeds eerder geslipstreamde installatie-CD zijn).
nLite verwerkt de wijzigingen direct in de naar de werkmap gekopieerde installatiebestanden. Omdat de meeste wijzigingen niet meer ongedaan kunnen worden gemaakt, is het verstandig eerst een kopie van de werkmap te maken voordat wordt begonnen met het slipstreamproces (geef de back-up een herkenbare naam, bijvoorbeeld XPHOMECD of XPPROCD). Een dergelijke back-up voorkomt dat de bestanden opnieuw van de CD moeten worden gekopieerd wanneer er tijdens het slipstreamen problemen met de bestanden in de werkmap ontstaan.
Start nLite en klik op de knop Volgende. Het programma moet eerst worden geïnformeerd over de locatie van de werkmap zodat de Windows installatiebestanden kunnen worden ingelezen. Klik op de knop Bladeren, navigeer naar de in stap 1 aangemaakte werkmap (in dit geval XPPROnLite op de S:-partitie) en klik nogmaals op de knop Volgende.
Nadat de inhoud van de geselecteerde map is geïnventariseerd, toont nLite actuele informatie over de in deze map opgeslagen Windows-installatiebestanden (de productnaam, de taal, reeds geïntegreerd servicepack, het versienummer en de locatie en omvang van de werkmap). Was er reeds een servicepack in de zojuist ingelezen installatiebestanden geïntegreerd (zie stap 5), dan wordt dat hier weergegeven.
LET OP: Voor het gebruik van nLite is het noodzakelijk dat .NET Framework 2.0 is geïnstalleerd. Deze tool kan zo nodig via de aanvullende updates van Windows Update worden gedownload en geïnstalleerd.
Klik tweemaal op de knop Volgende (het scherm Voorkeuren voor het importeren van instellingen uit eerdere sessies is mede vanwege de reeds geactiveerde optie Laad 'Laatste Sessie' bij opstarten, niet relevant). Het scherm Taak selecteren is het basisscherm van nLite: hier kan worden aangegeven welke bewerkingen straks op de installatiebestanden moeten worden uitgevoerd. De taken zijn in een viertal categorieën onderverdeeld: Integrate, Verwijderen, Setup en Create (zie afbeelding). Categorie Integrate is het belangrijkst omdat hier de voor Windows noodzakelijke extra bestanden kunnen worden geïntegreerd.
De taken kunnen naar behoefte worden geselecteerd. Met een klik op de knop Volgende worden alle geactiveerde taken in de weergegeven volgorde in de naar de werkmap gekopieerde installatiebestanden (zie stap 1) verwerkt. Ter voorkoming van problemen is het wel belangrijk dat eerst het laatst beschikbare servicepack wordt geïntegreerd (zie stap 5) voordat een van de andere taken wordt uitgevoerd!
Service Pack 3 moet eerst worden gedownload en op de interne schijf opgeslagen voordat nLite het servicepack met de installatiebestanden kan slipstreamen. Maak dus eerst een map aan met een herkenbare naam (bijvoorbeeld XPSP3), download het stand-alone updatebestand voor Service Pack 3 (download: www.microsoft.com, ruim 300 Mb groot) en sla deze vervolgens op in de zojuist aangemaakte map.
Voor het integreren van het servicepack (taak Integreer een Service Pack) vraagt nLite naar de locatie van het servicepack-bestand. Klik op de knop Kiezen en blader naar het gedownloade EXE-bestand. Nadat op de knop Openen is geklikt, wordt het servicepack automatisch uitgepakt en direct in de installatiebestanden geïntegreerd (met name op een trage computer kan deze bewerking vanwege de omvang van het servicepack-bestand enige tijd in beslag nemen). Klik op de knop Volgende om het integreren van het servicepack te voltooien en door te gaan naar de eerstvolgende geselecteerde taak (in dit voorbeeld het maken en branden van het ISO-bestand (stap 12)).
De volgende stap begint met het verzamelen van alle na Service Pack 3 verschenen essentiële beveiligingsupdates en aanvullende updates (waaronder Internet Explorer). Hiervoor kan het beste een kant-en-klaar updatepack worden gebruikt, voor de Nederlandstalige versie van Windows XP bijvoorbeeld het gratis te downloaden post Service Pack 3 updatepack (download: www.ryanvm.net; bevat alle na Service Pack 3 uitgebrachte updates).
Voordat de updates kunnen worden geïntegreerd (taak Hotfixes en Update Packs) moet nLite eerst worden geïnformeerd over de locatie van de verzamelde updatebestanden (knop Invoegen). Zijn de updates met behulp van AutoPatcher verkregen, dan staan er niet alleen Nederlandstalige, maar ook Engelstalige en taalonafhankelijke updates klaar. Verwijder de Engelstalige updates door ze stuk voor stuk met rechts te selecteren en vervolgens te kiezen voor Verwijderen (behoud dus alleen de Nederlandstalige en taalonafhankelijke updates). Voor de zekerheid kunnen de updates op aanmaakdatum worden gesorteerd (door eenmalig op de kolomtitel Build datum te klikken) zodat de meest recente updates als laatste worden geïntegreerd. Met een druk op de knop Volgende worden de updates in de Windows installatiebestanden geïntegreerd (sommige updates tonen een melding tijdens het slipstreamen, deze kan worden genegeerd).
TIP: Voor het downloaden van updates kan ook WSUS Offline Updater (download: www.wsusoffline.net) worden gebruikt. Deze tool downloadt in een handomdraai alle reeds verschenen updates (en brandt ze desgewenst gelijk op CD), ongeacht de Windows-versie of taal! Alleen jammer dat de tool ook vele updates downloadt die niet geïntegreerd hoeven (of kunnen) worden. Wordt toch geprobeerd deze onbruikbare bestanden te integreren, dan zullen er tijdens het slipstreamen vele foutmeldingen handmatig moeten worden weggeklikt...
Moeten de hardware drivers ook in de CD worden geïntegreerd, zorg er dan voor dat eerst alle benodigde drivers in een apart daarvoor aangemaakte map (bijvoorbeeld XPDrivers) zijn verzameld. De drivers kunnen op verschillende manieren worden verzameld:
LET OP: Uitvoerbare installatiebestanden (EXE-bestanden) moeten eerst worden uitgepakt voordat nLite ze kan integreren, het programma kan namelijk alleen overweg met driverbestanden (bestanden met de extensies INF, INI, SYS, DLL en CAT). Hiervoor kan een gratis uitpakprogramma als 7-Zip (download: www.7-zip.org) worden gebruikt.
Nadat de benodigde hardware drivers zijn verzameld en in de drivermap opgeslagen, kunnen ze in nLite met de taak Drivers Integreren aan de installatiebestanden worden toegevoegd. Blader via de knop Invoegen, optie Multiple driver folder naar de map met hardware drivers (in dit voorbeeld de eerder aangemaakte map XPDrivers). Zodra de map is geselecteerd, gaat nLite automatisch binnen deze map op zoek naar INF-bestanden (benodigd voor het installeren van de drivers). Selecteer de gewenste drivers (eventueel met de knop Alle) en voeg ze toe met een klik op de knop OK. Met een klik op de knop Volgende worden de geselecteerde drivers geïntegreerd. Zijn er meerdere mappen met drivers, dan moet de procedure voor elk map afzonderlijk (eventueel in een nieuwe sessie) worden herhaald.
INTEGREREN VAN SATA- EN RAID-DRIVERSZoals eerder aangegeven, is het noodzakelijk de voor SATA- en/of RAID-controllers benodigde drivers tijdens de setup te laden (door aan het begin op de toets F6 te drukken). Dit is alleen mogelijk vanaf een diskettestation, de setup zoekt namelijk alleen op de locatie met de schijfletter A. Het wordt echter erg lastig Windows opnieuw te installeren wanneer de computer niet over zo'n diskettestation beschikt... Dit probleem kan eenvoudig worden omzeild door de drivers vooraf in de Windows installatie-CD te integreren zodat ze niet meer vanaf diskette ingelezen hoeven te worden tijdens de setup! De voor de SATA- of RAID-schijf benodigde driver-bestanden (te herkennen aan de aanwezigheid van het bestand TXTSETUP.OEM) kunnen met de knop Invoegen aan de lijst met te integreren drivers worden toegevoegd. Het is van belang dat naast de Standaard PnP drivers (oftewel de "Plug and Play drivers", benodigd voor de hardware-ondersteuning in Windows) tevens de Textmodus drivers worden geïntegreerd, deze zijn namelijk noodzakelijk voor de hardware-ondersteuning tijdens de setup (in dit geval noodzakelijk voor het kunnen benaderen van de interne schijf)! Het met nLite slipstreamen van de textmodus drivers voor de SATA- en RAID-configuraties is overigens wel een verademing, voorheen moest daarvoor het bestand TXTSETUP.SIF op redelijk complexe wijze worden aangepast (zo moesten er driverspecifieke vermeldingen worden aangebracht in de vertakkingen [HardwareIdsDatabase], [SCSI], [SCCI.Load], [SourceDisksFiles] en [WinntDirectories]). Met name het achterhalen van de hardware ID's was een foutgevoelig en tijdrovend karwei... |
Met de taak Componenten Verwijderen kunnen vele Windows-onderdelen worden verwijderd. Teveel zelfs om op te noemen... Voor een normale Windows-installatie is het echter onnodig componenten te verwijderen, vandaar dat deze taak hier niet verder wordt behandeld.
Met de taak Onbeheerde Setup kunnen vrijwel alle tijdens de installatie van Windows gevraagde instellingen vooraf al worden opgegeven. Denk bijvoorbeeld aan het invoeren van de eigen naam, bedrijfsnaam, netwerkinstellingen, toetsenbordindeling, landinstellingen en natuurlijk de installatiecode. Doordat deze informatie in de installatie-CD kan worden 'ingebakken', kan de setup van Windows (vrijwel) onbeheerd plaatsvinden. De volgende opties zijn interessant:
TIP: Meer weten over de mogelijkheden van een onbeheerde Windows XP installatie-CD? Bezoek dan eens de handleiding op de website Unattended Windows (http://unattended.msfn.org/unattended.xp/view/web/1/). Deze website bevat een grote hoeveelheid informatie, onder andere over het integreren van softwarepakketten (zie Intermediate Users, Application; hier wordt onder andere uitgelegd hoe het Office-pakket kan worden toegevoegd). Jammer dat nLite deze mogelijkheid niet biedt...
Bij de taak Opties zijn maar weinig instellingen noemenswaardig. Met de optie Merge (onder Driver cabinets) kunnen de met het servicepack meegeleverde hardware drivers (SPx.CAB) desgewenst worden opgenomen in de oorspronkelijke Windows-database met hardware drivers (DRIVERS.CAB). Met de optie Profielenmap (onder Mappen) kan de locatie van de map Documents and Settings eventueel nog worden gewijzigd, de vraag is alleen of dat verstandig is...
Via de taak Tweaks kunnen vele bekende registertweaks in de installatiebestanden worden geïntegreerd (het is via het tabblad Services zelfs mogelijk het opstarttype van de Windows services te wijzigen). Het doorlopen van de lijst met tweaks kost enige tijd maar is zeker de moeite waard... Geïntegreerde tweaks worden tijdens de installatie van Windows namelijk volautomatisch in het register verwerkt, ze hoeven achteraf dus niet meer handmatig te worden toegepast! Het zou nog veel meer tijd besparen wanneer een zelfgemaakt registerbestand in nLite kan worden geïmporteerd, maar dat is helaas (nog) niet mogelijk...
Met de taak Maak een opstartbaar ISO-bestand kunnen de geslipstreamde installatiebestanden direct op CD worden gebrand: leg een lege CD-R of CD-RW in de brander en kies bij Modus voor Direct Burn, knop Burn. Levert het direct branden problemen op (of moeten de geslipstreamde bestanden eerst worden getest in een virtuele omgeving voordat ze definitief op CD worden gebrand), dan zal er eerst een ISO-bestand moeten worden gemaakt. Selecteer daarvoor de modus Create Image en klik op de knop ISO Maken. Het ISO-bestand kan vervolgens op CD worden gebrand via de modus Burn Image, knop Burn (dit kan natuurlijk ook met een extern brandprogramma!).
TIP: Omdat het zeer waarschijnlijk is dat gedurende het slipstreamproces meerdere CD's gebrand gaan worden, is het verstandig gebruik te maken van herschrijfbare CD's (CD-RW). Nadat de herschrijfbare CD is gewist (dat kan in nLite eenvoudig via de modus Erase RW, knop Erase), kan deze weer voor een nieuwe brandsessie worden gebruikt!
DE OMVANG VAN HET ISO-BESTAND BEPERKENAls gevolg van het integreren van het laatste servicepack (stap 5), de daarna verschenen Windows updates (stap 6) en de hardware drivers (stap 7) kunnen de geslipstreamde bestanden al snel te omvangrijk zijn om nog op een CD te kunnen branden. De omvang kan dan altijd nog worden teruggebracht door overbodige bestanden te verwijderen. In eerste instantie kunnen de mappen DOCS, VALUEADD, SUPPORT en cmpnents worden verwijderd (deze bestanden zijn niet relevant voor de installatie). Wordt de installatie-CD toch niet gebruikt om een migratie van een voorgaande Windows-versie naar Windows XP uit te voeren, dan kunnen tevens de mappen I386\WIN9XMIG, I386\WIN9XUPG en I386\WINNTUPG worden verwijderd. Wordt er uitsluitend gebruik gemaakt van de Nederlandse taal dan mag ook de (redelijk omvangrijke) map I386\LANG worden verwijderd. |
TUSSENTIJDS TESTEN EN BACK-UPS MAKENWijzigingen in de installatiebestanden kunnen vaak niet meer worden teruggedraaid, je bent dus in veel gevallen weer terug bij af wanneer er tijdens het slipstreamen iets mis gaat. Het is dan ook aan te raden eerst nog eens een tussentijdse back-up van de reeds aangebrachte wijzigingen te maken (door de werkmap naar een veilige locatie te kopiëren) voordat foutgevoelige taken (zoals het integreren van drivers) worden uitgevoerd. Blijken er tijdens het slipstreamen van de CD fouten te zijn ontstaan (waardoor er tijdens het installeren van Windows problemen voordoen), dan zal de procedure opnieuw moeten worden doorlopen. In dat geval kan een back-up van de reeds gedeeltelijk geslipstreamde installatiebestanden veel tijd besparen! Omdat het niet noodzakelijk is alle gewenste taken in één sessie uit te voeren, kunnen de geslipstreamde bestanden ook tussentijds worden uitgetest. Zo kan na het integreren van Service Pack 3 direct een nieuwe installatie-CD worden gebrand. Blijkt deze installatie-CD naar wens te functioneren, dan kan nLite altijd weer opnieuw worden opgestart om de overige taken uit te voeren. TIP: De geslipstreamde bestanden kunnen desgewenst ook in een virtuele computer worden getest zodat het branden van test-CD's overbodig wordt. |
© 2001-2024 - Menno Schoone - SchoonePC - Rotterdam - Privacyverklaring