Optimizing Windows

Windows Vista Upgrade Advisor en een test van Windows Vista bèta 2/RC1

Nieuwsgierig geworden door de positieve berichtgeving in de verschillende vakbladen, kon ik het niet nalaten om deze testversie te downloaden en zelf uit te testen. Om eerlijk te zijn, ben ik behoorlijk geschrokken van de vele problemen, openstaande issues en nog aan te vullen onderdelen. Een nieuw besturingssysteem zou probleemloos moeten functioneren. Deze wordt immers beoordeeld op wat er fout gaat en niet op wat er goed gaat.

Dat een tweede publiekelijk beschikbaar gestelde bètaversie grotendeels af zou moeten zijn, blijkt een te hoge verwachting te zijn. Het zou mij daarom niet verbazen als Microsoft wederom zal besluiten om de introductie van Windows Vista uit te stellen (net zoals eerder bij de nieuwste Office-versie is gebeurd). Wilt u meer weten over de mogelijkheden van Windows Vista, dan kunt u ook terecht op de website www.microsoft.com/netherlands/windowsvista.

Windows Vista Upgrade Advisor Beta

Voordat u besluit over te stappen op Windows Vista kunt u een test draaien met het programma Windows Vista Upgrade Advisor Beta (download: www.microsoft.com/windowsvista/getready/upgradeadvisor). Met dit programma kunt u achterhalen wat hardwarematig de kritieke punten zijn om met succes Windows Vista te kunnen draaien. U kunt deze test probleemloos draaien op uw eigen Windows XP-computer.

Beoordeling door de Upgrade Advisor
De eerste Upgrade Advisor-beoordeling van mijn recent aangeschafte computer is rooskleurig. Nadat een eisenpakket is samengesteld (tabblad Feature Selection), blijkt er hardwarematig geen actie nodig te zijn (tabblad Hardware Assessment). Het volgende scherm (tabblad Software Assessment) geeft aan dat een groot aantal Vista-drivers nog ontbreekt en dat sommige hardware niet ondersteund wordt door Windows Vista. Aangezien daar niets essentieels tussen zit, is het niet nodig zorgen te maken over een test van de bètaversie.

Windows Vista vraagt minimaal 40 GB schijfruimte
Laat u niet verontrusten vanwege de vele meldingen over onvoldoende ruimte op de harde schijf. Zo kwam de melding dat de huidige harde schijf te weinig ruimte beschikbaar heeft (zie onderstaande figuur). De melding adviseert minimaal 40 GB aan vrije ruimte, daarom wordt aangeraden een nieuwe, grotere harde schijf te plaatsen.

Het betreft in dit voorbeeld twee SATA harde schijven, gespiegeld in een RAID-configuratie. Deze configuratie doet zich voor als een schijf van 250 GB, gepartitioneerd (waarbij de huidige C:-schijf nog 7,34 GB aan vrije ruimte heeft). Daarnaast beschikt deze configuratie over een extra primaire partitie met voldoende vrije ruimte (gereserveerd voor een tweede besturingssysteem).

Maar daar wordt door de advisor geen melding van gemaakt, en dat terwijl het heel normaal is om een tweede besturingssysteem op een tweede primaire partitie te installeren. Een harde schijf met 40 GB aan vrije ruimte blijkt overigens geen overbodige luxe te zijn voor Windows Vista.

De test geeft aan dat een upgrade niet noodzakelijk is
Tijdens de test wordt aangegeven dat er hardwarematig geen enkele actie ondernomen hoeft te worden ten behoeve van de "elegante gebruikerservaring met Windows® Aero TM". Ook voor de "uitmuntende foto-, muziek- en video-ervaring" is een upgrade niet noodzakelijk. Met een recent aangeschafte computer verwacht je ook niet anders.

Configuratie: Intel P4 3,2Ghz, 2 GB RAM, twee 250 GB SATA-schijven in RAID en een niet al te dure grafische kaart omdat er voornamelijk kantoortoepassingen worden gedraaid.

De praktijk is echter minder rooskleurig: de hardware blijkt niet toereikend te zijn!

Na de installatie van Windows Vista is de conclusie dat mijn PC niet snel genoeg is. Waar binnen Windows XP zeer productief gewerkt kan worden (wat voor mij een zeer belangrijk aspect is), ondervind ik binnen Windows Vista de nodige snelheidsproblemen. Dat is vreemd zou je denken, aangezien mijn computer zojuist glansrijk was geslaagd voor de Vista upgrade-test.

De grafische kaart blijkt van groot belang
De weergave van de mooie doorschijnende effecten en dynamische menu's (de aero-interface) van Windows Vista vergen erg veel van de grafische kaart. Als uw grafische kaart niet toereikend is, kan dit probleem verholpen worden door de aanschaf van een nieuwe, supersnelle maar kostbare grafische kaart. U stapt toch niet over op Windows Vista om vervolgens geen gebruik te maken van deze moderne aero-interface? U zit bij de aanschaf van een nieuwe Windows Vista-computer dus vast aan een kostbare snelle grafische kaart, ook als u deze alleen voor kantoortoepassingen gaat gebruiken!

Nogmaals de Upgrade Advisor gestart maar dan onder Vista: de grafische kaart is opeens niet meer afdoende...
Wat blijkt nu: als dezelfde Windows Vista Upgrade Advisor onder Windows Vista wordt uitgevoerd, komt deze op mijn PC met geheel andere conclusies. De grafische kaart is opeens niet meer toereikend! DUS: Nadat er op goed advies voor veel geld een product is aangeschaft, meldt dezelfde verkoper dat er extra producten aangeschaft moeten worden om het eerder gekochte product naar behoren te kunnen laten functioneren...

Het Vista Capable/Ready-logo is dus onbetrouwbaar!
Voor mij maakt dit het Windows Vista Capable/Ready-logo (wat je op veel nieuwe computers aantreft) ongeloofwaardig. Als u op het punt staat om een nieuwe computer aan te schaffen, vraag u dan af op welke grond de computer is voorzien van het Windows Vista Capable/Ready-logo! Beschouw het logo als een marketingtruc van de computerleveranciers en hecht er verder niet teveel waarde aan!

Een test van Windows Vista bèta 2

De vorige SchoonePC-nieuwsbrief maakte al melding van problemen met de tweede bètaversie van het nieuwe besturingssysteem Windows Vista. Microsoft had tijdelijk een download van de tweede bètaversie van Windows Vista beschikbaar gesteld (www.microsoft.com/windowsvista/getready/preview.mspx, via de verschillende filesharing-netwerken zal hij zeker nog ergens te downloaden zijn).

Een bètaversie is bedoeld als testversie om de resterende problemen te identificeren en deze nog voor de officiële introductie te elimineren. Je mag dan toch wel verwachten dat deze versie redelijk probleemloos werkt ondanks het feit dat het nog geen Release Candidate betreft.

Enkele nieuwtjes in Windows Vista

Verbeterde setup
De setup is op een groot aantal punten verbeterd. Wat mij het meest opvalt is de soepele installatie van SATA-schijven in een RAID-configuratie. Op het moment dat gevraagd wordt naar de schijf waar Windows Vista op geïnstalleerd moet worden, heeft u de mogelijkheid om de benodigde drivers te installeren. Je hoeft nu niet meer op F6 te drukken aan het begin van de installatie, je kan dat dus ook niet meer vergeten (om vervolgens weer opnieuw te moeten beginnen)!

Aero-interface
Mooie fade-aways en glassy effects. Deze functie vergt echter bijzonder veel rekenkracht, een zware grafische kaart is hiervoor noodzakelijk. Voor het correct laten functioneren van Vista is de Aero-interface overigens niet noodzakelijk. Het alternatief is een minder zware grafische schil, deze geeft echter een minder prettige gebruikerservaring.

Sidebar
Een leuke uitbreiding: een extra informatiebalk met daarin naar wens aan te passen plugins. Hierop kan onder andere een klok, aandelenkoersen, het weer en andere persoonlijke items worden getoond. Jammer echter dat de standaard bestandslocatie van de SlideShow (fotoroulatie) niet aan te passen is. Er zullen uiteindelijk veel plugins van derden beschikbaar komen, hetgeen de bruikbaarheid alleen maar zal vergroten.

Sync Center
Eindelijk wordt het mogelijk om twee PC's met elkaar te laten synchroniseren, dat is altijd handig met een laptop! Op beide PC's een netwerkschijf aanmaken en synchroniseren maar. Het is mij alleen nog niet duidelijk of ook Outlook op deze manier tussen twee computers gesynchroniseerd kan worden (zoals dat nu met een PDA en ActiveSync gaat).

Deze netwerkfunctionaliteit zal echter niet toegankelijk zijn in de Vista Home-versies. Ik heb het vermoeden dat het gebruik beperkt zal blijven tot mobiele telefoons en PDA's als vervanger van ActiveSync. Gelukkig kan je ook met gratis software bestanden synchroniseren (bijvoorbeeld SyncBack, download: www.2brightsparks.com).

Complete back-up van Windows (een image)
Het is met Windows Vista nu ook mogelijk om een systeem back-up te maken. Het is mij echter nog niet duidelijk of het mogelijk is om deze terug te zetten zonder eerst Windows Vista opnieuw te moeten installeren. Het zou ook fijn zijn als het terugplaatsen van een image uitgevoerd kan worden met behoud van de persoonlijke gegevens (en eventueel de voorkeursinstellingen), maar dat zal er wel niet in zitten.

Autoplay
In het Configuratiescherm vindt u de mogelijkheid om de autoplay-optie in te stellen. Hiermee kunt u precies vastleggen wat er moet gebeuren als bepaalde media (een USB-stick, geheugenkaart of gewoon een CD of DVD) wordt aangesloten op de computer.

Windows Defender
Beveiliging tegen kwaadwillende en ongewenste software. Microsoft geeft aan dat beveiliging hoog op de agenda staat. Waarom dan niet meteen een virusscanner inbouwen, vraag je je dan af... Nu moet je voor de beveiliging alsnog bij een ander bedrijf aankloppen (hetgeen op zich geen kwalijke zaak is...). Het antwoord moge duidelijk zijn: Microsoft en Brussel maken nog steeds ruzie over monopolistisch gedrag, de integratie van een virusscanner zou de situatie zeker niet verbeteren.

Nieuwe navigatiestructuur van de Windows Verkenner
De boomstructuur gaat er een beetje uit. Daarvoor in de plaats komt een navigatiebalk. Eenmaal gewend aan de nieuwe manier van navigeren, kunt u snel uw weg vinden. Hieronder een voorbeeld van de persoonlijke map.

Wat nog niet goed werkt in Windows Vista

Opstarttijd
De opstarttijd van een kale Windows Vista bedraagt op mijn testsysteem 45 seconden. Uit de slaapstand komen duurde vreemd genoeg 10 seconden langer. Als je hier ook nog eens de benodigde tijd voor een virusscanner, firewall en andere opstartende software bij zou tellen, dan ben je al 'snel' 1 minuut aan het wachten. Dat moet toch sneller kunnen, zou je zeggen? Het opstarten van Windows XP met vele toeters en bellen kost op hetzelfde systeem namelijk slechts 30 seconden...

Slaapstand
Nadat de computer in de slaapstand is gegaan (hybernation), wil deze er met geen mogelijkheid meer uitkomen. Ook niet door gebruik te maken van de aan-/uitknop. Alleen de stroom eraf halen werkt nog, waarna de PC netjes maar langzaam uit de slaapstand ontwaakt. Blijkbaar is Microsoft op de hoogte van dit probleem, want na een van de vele updates kan de computer niet meer in slaapstand worden gezet.

Snelheid
Daar ik Windows Vista op een vrij nieuw en snel systeem heb uitgetest, had ik meer snelheid verwacht. Het belangrijkste van een nieuw besturingssysteem vind ik toch nog altijd de haalbare productiviteit, maar onder Vista blijft die vooralsnog ver achter op die onder XP. Niet zozeer vanwege het ontbreken van functionaliteit, maar puur vanwege het (niet) behalen van snelheid. Aangezien ik hier weinig verbetering in verwacht, is het wachten op snellere PC's met voldoende capaciteit. Wellicht dat de nieuwe generatie processoren hier verandering in kunnen brengen.

Snipping Tool
Een handige tool voor het maken van een screendump. Alleen blijkt het op mijn PC niet mogelijk een screendump te maken in de vernieuwde Aero-interface.

Update Center
Het Update Center komt met een melding dat er geen updates zijn, terwijl er na een handmatige controle toch 6 kritieke updates beschikbaar waren. Daarnaast zou tijdens de setup gezocht worden naar updates. Hier is tijdens het installatieproces echter niets van terecht gekomen (althans: ik heb het niet gemerkt).

Improve Performance
Er worden mogelijkheden voor verbetering genoemd, zodat de prestaties erop vooruit zullen gaan. Het is altijd handig om de bottleneck van het systeem te traceren. Bij dit onderdeel komt vreemd genoeg regelmatig de naam Microsoft voor.

Multiboot problemen
Ik heb Windows Vista bèta 2 getest op een harde schijf waarop reeds Windows XP geïnstalleerd stond. Op de eerste partitie staat Windows XP, en op de tweede Windows Vista. Helaas geeft een multiboot-systeem met Vista én XP storende problemen: met enige regelmaat worden de aanwezige partities gecontroleerd, waarbij over en weer meldingen verschijnen als check of consistency en replacing invalid security id. Aangezien zo'n scan per opstart al snel 10 minuten in beslag neemt, kan ik een multiboot-systeem voorlopig niet aanbevelen.

You have been denied permission to access this folder
You don't currently have permission to access this folder
Als administrator met volledige rechten krijg je op sommige plekken nog steeds zo'n rare melding waarbij je vervolgens met een kluitje (Click Continue to get access to this folder) in het riet wordt gestuurd. Het zou prettiger zijn als hier meer duidelijkheid over gegeven zou worden.

User Account Control en Data Execution Prevention
Met de nieuwe termen User Account Control en Data Execution Prevention moet computeren een stuk veiliger worden. Er moet nu wel voor elke wijziging toestemming gegeven worden, hetgeen vanwege het vele klikwerk al snel irritant wordt. Daarnaast knippert het scherm gedurende een seconde bij een dergelijke melding. Al met al doet de nieuwe beveiliging tegen slechte software duidelijk afbreuk aan het gebruikerscomfort. Het zou prettig zijn als deze op eenvoudige wijze voor enige tijd in- en uitgeschakeld kan worden.

Thumbnails werken niet
Jammer dat de thumbnails van de verschillende fotomappen niet naar behoren werken, de helft wordt gewoonweg niet weergegeven. Ook met het verversen van het scherm (F5) kan dit niet worden opgelost.

Naamverandering mappen
De map Documents and Settings is omgedoopt naar Users en de map Application Data wordt nu AppData genoemd. Voor de programma's die nog gebruik maken van de oude locaties zijn er intern snelkoppelingen gemaakt. De gekozen constructie lijkt nogal geknutseld, jammer dat hier geen goede oplossing voor is gevonden. Ik had liever gezien dat de map Documents and Settings opgesplitst was naar een map met onvervangbare documenten (waaronder ook de Favorieten, e-mail, adresboek en dergelijke) en een map met de persoonlijke instellingen. Dergelijke logica wordt helaas nog niet toegepast.

Conclusie Windows Vista Bèta 2

Al met al zijn de ontwikkelingen van het nieuwe besturingssysteem Windows Vista bijzonder te noemen. Met het nieuwe Aero-design zet Microsoft een grote stap vooruit. Persoonlijk vind ik echter dat Microsoft een beetje is doorgeschoten. Sommige schermen puilen uit van de visuele informatie waardoor je snel het overzicht kwijtraakt.

Daarnaast ontbreekt het aan stabiliteit en productiviteit (in vergelijking met Windows XP). Voor het succesvol laten draaien van Vista is een snelle machine met een zware grafische kaart nodig. Natuurlijk is het mogelijk om Vista op de klassieke weergave te draaien, maar daarvoor stap je natuurlijk niet over op Vista. Ook het noodzakelijke klikwerk maakt het werken met Windows Vista onaangenaam. Vandaar mijn eerdere opmerking dat Windows Vista nog niet klaar is voor de officiële introductie: er moet nog flink aan gesleuteld worden.

UPDATE: Windows Vista Release Candidate 1 is uit

Inmiddels is de Windows Vista Release Candidate 1 verschenen. Op veel punten zijn verbeteringen doorgevoerd, er blijven echter nog steeds belangrijke problemen onopgelost. Zo werkt de slaapstand nog steeds niet en is het wegklikken van beveiligingswaarschuwingen tijdrovend.

Het belangrijkste kritiekpunt zal waarschijnlijk nooit opgelost worden: de hoge eisen aan de hardware. Er zal diep in de buidel getast moeten worden voor een productief systeem (de nieuwste processor, het liefst 2 GB aan RAM-geheugen en een verdomd snelle grafische kaart). Daar komen de kosten van het hoge stroomverbruik nog eens bij (een systeem met een voeding van 400 Watt is geen uitzondering meer).

Windows Vista heeft een mooie Aero-interface waar veel mensen snel op willen overstappen. Met de screen capture tool (die nu wel naar behoren werkt) heb ik een schermafdruk van de Windows Verkenner gemaakt. De werkbalk en adresbalk zijn verdwenen; het ontbreken van de werkbalk is een gemis. Het is nog steeds erg wennen aan de grote hoeveelheid nieuwe pictogrammen van de mappen en de nieuwe pictogrammen in het configuratiescherm.

Mocht u nog op zoek zijn naar een bootmanager voor Windows Vista, dan zou u eens kunnen kijken naar de tool EasyBCD (download: http://neosmart.net/EasyBCD/).

BRON: SCHOONEPC NIEUWSBRIEF 27 AUGUSTUS 2006

Web www.schoonepc.nl