MSCONFIG: Opstarten Windows XP aanpassen/versnellen

Het hulpprogramma voor systeemconfiguratie MSCONFIG wordt standaard meegeleverd met Windows. MSCONFIG wordt voornamelijk gebruikt voor het in- of uitschakelen van programma's en services die tijdens het opstarten van Windows worden geladen. Het tweaken van het opstartproces versnelt het opstarten en bespaart systeembronnen die beter kunnen worden aangewend voor de beveiliging van de PC.

Het programma wordt opgestart met het commando MSCONFIG in het venster Uitvoeren van het startmenu. MSCONFIG bevat een aantal tabbladen waarvan Opstarten en Services de meest interessante zijn: tabblad Opstarten bevat een overzicht van met Windows op te starten programma's en tabblad Services een aantal (al dan niet essentiële) services die bij het opstarten van Windows automatisch worden geladen. In de loop der tijd (met het installeren van verschillende programma's) raken deze tabbladen behoorlijk gevuld, soms met nuttige maar vaak ook met onnodige opstartitems en services. Is Windows echter net geïnstalleerd, dan zal er nog niet veel overbodigs zijn toegevoegd. Toch is het aan te bevelen ook de n het programma MSCONFIG even op te starten om te kijken of er nog iets geoptimaliseerd kan worden.

Tabblad Services
De meeste services op het tabblad Services zijn van Windows zelf, en kunnen beter ongewijzigd blijven. Door onderin het venster een vinkje te plaatsen bij Alle Microsoft-services verbergen, worden ze aan het oog onttrokken. Op dit tabblad staan ook services van de verschillende securitypakketten (waaronder de virusscanner en de firewall), ook deze kunnen beter niet worden uitgeschakeld. MSCONFIG is overigens niet de beste tool om wijzigingen in de services aan te brengen, hiervoor kan beter de standaard met Windows meegeleverde beheermodule voor de services (te openen met het commando SERVICES.MSC) worden gebruikt. De pagina over de Windows XP-services besteedt uitgebreid aandacht aan het tweaken van de services.

msconfig tabblad services

Tabblad Opstarten
Tabblad Opstarten toont alle programma's die tijdens het opstarten van Windows worden geladen. Beslis van elk item afzonderlijk of dat wel gewenst is en of deze niet beter kan worden uitgeschakeld (door het vinkje te verwijderen). Het is wél zaak eerst te achterhalen waar een item voor dient zodat noodzakelijke opstartitems niet worden uitgeschakeld! Wordt een item gedeactiveerd maar blijkt deze achteraf essentieel en dus onmisbaar, dan kan het item altijd weer met het plaatsen van een vinkje worden geactiveerd.

msconfig

Bij het sluiten vraagt MSCONFIG de computer opnieuw op te starten. Nadat de computer opnieuw is opgestart, wordt een scherm getoond met de mededeling dat er opstartitems zijn uitgeschakeld. Deze melding wordt bij elke herstart opnieuw getoond totdat de optie Dit bericht in het vervolg niet meer weergeven... wordt aangevinkt.

LET OP: Mogelijk staat er een virus tussen de vermelde items. Stop in dat geval eerst het betreffende proces in Taakbeheer (Ctrl-Shift-Esc), anders plaatst het actieve virus de verwijzing zo weer terug. Worden verwijderde items hierna toch weer vanzelf geactiveerd, dan kan MSCONFIG beter in veilige modus worden geopend, zodat het betreffende programma niet in staat is zichzelf weer te activeren net voordat Windows opnieuw opstart. Toets hiervoor F8 tijdens het opstarten van Windows.

DEFINITIEF UIT DE LIJST MET OPSTARTITEMS VERWIJDEREN

Blijkt een item niet noodzakelijk of ongewenst, dan kan deze ook definitief uit de lijst met opstartitems worden verwijderd. Hoewel sommige van deze vermeldingen ook eenvoudig uit de map Opstarten (toegankelijk via het startmenu, Alle programma's) te verwijderen zijn, moeten de meeste vermeldingen uit het register worden verwijderd (zie de kolom Locatie van het tabblad Opstarten in MSCONFIG). Start hiervoor de registereditor en ga naar de registersleutels (de vertakking Wow6432Node komt alleen in de 64-bits versie van Windows voor):
HKLM\Software\Microsoft\Windows\CurrentVersion\Run
HKLM\Software\Microsoft\Windows\CurrentVersion\RunOnce
HKCU\Software\Microsoft\Windows\CurrentVersion\Run
HKCU\Software\Microsoft\Windows\CurrentVersion\RunOnce

LET OP: Maak wel eerst een back-up van de te verwijderen sleutels door ze te exporteren naar een REG-bestand (via Bestand, Exporteren). Een simpele dubbelklik op dit bestand is voldoende om de registerwaarden weer te herstellen.


PROCESSEN CONTROLEREN

Is de functie of geaardheid van een geïnstalleerd programma niet duidelijk (het is bijvoorbeeld mogelijk dat de PC met een trojan horse besmet is), raadpleeg dan voor opheldering www.processlibrary.com/en/.


Overige tabbladen
De tabbladen SYSTEM.INI en Win.ini zijn niet echt belangrijk. Het tabblad Boot.ini vermeldt de opstartinstellingen. Na activatie van de opstartoptie /NOGUIBOOT toont Windows XP tijdens het opstarten een zwart scherm in plaats van het Windows-logo. Wellicht dat het opstarten hierdoor net wat sneller gaat. Het repareren van een defect BOOT.INI kan met een klik op de knop Alle opstartpaden controleren.

boot.ini msconfig

OPSTARTITEMS IN EEN DUIDELIJK OVERZICHT

MSCONFIG komt wellicht onoverzichtelijk over. De tool AutoRuns (download: https://docs.microsoft.com/nl-nl/sysinternals/downloads/autoruns) geeft in een duidelijk overzicht aan waar de opstartitems voor staan en op welke locatie ze terug te vinden zijn. Ook de tool Process Explorer (download: https://docs.microsoft.com/nl-nl/sysinternals/downloads/process-explorer) bewijst zijn nut bij het uitzoeken van opstartproblemen: met behulp van dit programma kunnen de lopende processen worden onderzocht. Zie de pagina over de systeemtools van Sysinternals voor meer informatie.


XP CRASH IN LOGBOEK

Wilt u weten waarom Windows opeens is gecrasht? Wijzig met behulp van RegEdit de DWORD-waarde ShutdownReasonUI in waarde 1 in de volgende registersleutel:
HKLM\SOFTWARE\Microsoft\Windows\CurrentVersion\Reliability

Voortaan tonen de logboeken (te bereiken via het configuratiescherm, onderdeel Systeembeheer) meer informatie over de oorzaken van het crashen. Na het oplossen van de problemen kan de waarde weer op 0 worden gezet.


PROCESSEN CONTROLEREN

Vertrouwt u de functie of geaardheid van een geïnstalleerd programma niet (het is bijvoorbeeld mogelijk dat de PC met een trojan horse besmet is)? Raadpleeg dan de website www.processlibrary.com/en/.


Tips voor het oplossen van opstartproblemen

Systematisch opstartproblemen oplossen
De oorzaak van een opstartprobleem of een blauw scherm (Blue Screen of Death; BSOD) is soms eenvoudig met MSCONFIG te achterhalen. Let op: noteer eerst de huidige instellingen van tabbladen Opstarten en Services voordat er wijzigingen worden aangebracht! Schakel vervolgens alle opties op het tabblad Opstarten en de niet-Microsoft-services op het tabblad Services uit. Herstart de computer en controleer of alle uitgeschakelde items nog steeds uitgeschakeld zijn, maak anders de wijziging nogmaals maar dan in veilige modus (druk daarvoor op F8 tijdens het opstarten van Windows). Als het probleem nu is opgelost kunnen tactisch een aantal items worden toegevoegd (te beginnen met het tabblad Services) om vervolgens de computer weer te herstarten. Voeg net zo lang items toe totdat de veroorzaker is gevonden. Op de pagina over het uitschakelen van probleemsoftware staat extra informatie met betrekking tot dit onderwerp.

TIP: Met de tool BlueScreenView (download: www.nirsoft.net/utils/blue_screen_view.html) kan in sommige gevallen ook de oorzaak van een BSOD worden achterhaald.

Alsnog verwijderen oude installatie
Is Windows XP opnieuw geïnstalleerd zonder de oude installatie (door middel van partitioneren en formatteren) te verwijderen, dan kan het zijn dat het opstartmenu zowel het nieuwe als het oude besturingssysteem toont. Dit wordt veroorzaakt doordat er in het bestand BOOT.INI bij operating systems twee verwijzingen staan (het bestand BOOT.INI is toegankelijk via het onderdeel Systeem in het configuratiescherm, tabblad Geavanceerd, knop Instellingen bij Opstart- en herstelinstellingen, knop Bewerken). Moet de oudere versie alsnog uit het opstartmenu (en van de harde schijf) worden verwijderd, zorg er dan eerst voor dat de nieuwe installatie als standaard besturingssysteem wordt geladen. Verwijder vervolgens in BOOT.INI de regel die niet overeenkomt met het bij default vermelde standaard besturingssysteem. Tot slot kan de bijbehorende installatiemap met behulp van de Windows Verkenner van de betreffende partitie worden verwijderd.

TIP: Werkt een vermelding in het opstartmenu niet meer, dan kan deze handmatig uit het bestand BOOT.INI worden verwijderd. De niet meer werkende opstartpaden kunnen echter ook worden verwijderd met behulp van MSCONFIG, tabblad BOOT.INI knop Alle opstartpaden controleren.

Beschadigde bootsector
Start Windows niet meer op dan is de bootsector mogelijk beschadigd. Onder Windows XP kan de bootsector worden hersteld door op te starten vanaf de Windows XP-installatie-CD en met de optie Herstellen (R) de herstelconsole op te starten. Kies het nummer van de gewenste Windows-installatie en geef het wachtwoord (bevestig met de Enter-toets wanneer er geen wachtwoord is ingesteld). In de herstelconsole kan vervolgens met het commando FIXBOOT (ga akkoord met de J-toets) het opstartproces worden hersteld. Met het commando FIXMBR wordt het Master Bootrecord (MBR) hersteld. Het commando HELP toont informatie over de verschillende commando's en met het commando EXIT wordt de herstelconsole verlaten.

Missing HAL.DLL
Ook de bij het opstarten getoonde mededeling MISSING HAL.DLL is een veelvoorkomend probleem. Deze melding doet vermoeden dat het bestand HAL.DLL ontbreekt, maar dat is zelden het geval. Dit probleem kan (eveneens in de herstelconsole) worden opgelost: herstel de opstartconfiguratie zoals deze is vastgelegd in de BOOT.INI met de volgende reeks commando's:

ATTRIB C:\BOOT.INI -a -h -r -s
DEL C:\BOOT.INI
BOOTCFG /rebuild
FIXBOOT

Missing NTLDR
Wordt bij het opstarten de foutmelding NTLDR is missing getoond? Deze foutmelding is (eveneens in de herstelconsole) op te lossen door de bestanden NTLDR en NTDETECT.COM te kopiëren naar de root van de harde schijf (meestal is dat C:\). Dit kan met de volgende reeks commando's (wijzig de schijfletter X: in de schijfletter van het station waarin de CD van Windows XP zich bevindt):

COPY X:\I386\NTLDR C:
COPY X:\I386\NTDETECT.COM C:

Wordt gevraagd of het bestand moet worden overschreven, antwoord dan met J. Is het probleem hiermee nog niet opgelost, maak dan met het commando BOOTCFG /rebuild ook een nieuw BOOT.INI-betand aan.

© 2001-2024 - - SchoonePC - Rotterdam - Privacyverklaring