Schijfopruiming en schijfdefragmentatie Windows 8.1

Deze pagina is onderdeel van het Windows 8.1 archief. Download eventueel ook het gratis SchoonePC e-boek voor Windows 8.1.

Nadat Windows is geïnstalleerd en afgesteld, wordt het tijd om de installatie op te schonen. De systeempartitie is na installatie nogal vervuild geraakt met overbodige bestanden, deze kunnen beter worden verwijderd (zeker wanneer de beschikbare ruimte schaars is). Het defragmenteren van de interne schijf (Windows 8.1 noemt het optimaliseren) is alleen nuttig in geval van een traditionele ‘harde’ schijf, SSD-schijven hoeven dus niet gedefragmenteerd te worden. Schijfopruiming en -defragmentatie kunnen de systeemprestaties bevorderen, maar verwacht geen wonderen!

NOOT: Zie elders op deze website mocht u zich afvragen waarom hier geen cleantools worden besproken.

Schijfopruiming

Tijdens installatie en afstelling van programma's worden altijd wel bestanden op de interne schijf opgeslagen die na afloop kunnen worden verwijderd, bijvoorbeeld de map Windows.old met de bestanden van oude installaties (eventueel tijdens de setup aangemaakt, in de afbeelding weergegeven als Vorige Windows-installatie(s)), tijdelijke Windows-installatiebestanden en de geschiedenis van de webbrowser. Een groot aantal van deze bestanden kan met de tool Windows Schijfopruiming worden opgeruimd. Windows Schijfopruiming is bereikbaar door in de Windows Verkenner met rechts te klikken op de Windows-partitie (doorgaans de C:-schijf) en te kiezen voor Eigenschappen, tabblad Algemeen, knop Schijfopruiming. Activeer de knop Systeembestanden opschonen, selecteer alle typen bestanden (met uitzondering van Office Setup-bestanden indien aanwezig, deze kunnen later nog van pas komen) en verwijder de bestanden met een druk op de knop OK.

Handmatig verwijderen

De inhoud van de volgende standaard verborgen mappen kan ook handmatig vanuit de Windows Verkenner worden geleegd. De verborgen bestanden worden zichtbaar gemaakt door (via tabblad Beeld, knop Opties, tabblad Weergave, de optie Beveiligde besturingssysteembestanden verbergen (aanbevolen) uit te vinken. De belangrijkste mappen met te verwijderen bestanden staan op de volgende locaties:

C:\Gebruikers\inlognaam\AppData\Local\ Microsoft\Windows\Temporary Internet Files
C:\Gebruikers\inlognaam\AppData\Local\ Microsoft\Windows\History
C:\Gebruikers\inlognaam\AppData\Local\Temp
C:\Gebruikers\inlognaam\AppData\ Roaming\Microsoft\Internet Explorer\UserData\Low
C:\Gebruikers\inlognaam\AppData\ Roaming\Microsoft\Office\Recent
C:\Gebruikers\inlognaam\AppData\ Roaming\Microsoft\Windows\Cookies
C:\Gebruikers\inlognaam\AppData\ Roaming\Microsoft\Windows\Recent geopende items
C:\Windows\Temp

LET OP: De geschiedenis van Internet Explorer kan beter worden verwijderd via het configuratiescherm, onderdeel Internetopties, tabblad Algemeen, onderdeel Browsegeschiedenis, knop Verwijderen. Desondanks blijven na afloop nog veel verborgen internetbestanden achter (dit is te verifiëren door de eigenschappen op te vragen van de map C:\Gebruikers\inlognaam\AppData\Local\Microsoft\ Windows\Temporary Internet Files). Deze bestanden zijn in de Windows Verkenner niet zichtbaar en kunnen dus ook niet handmatig worden verwijderd, hiervoor is een tool als Total Commander nodig (download: www.ghisler.com; maak verborgen systeembestanden zichtbaar via Configuratie, Opties, onderdeel Weergave). Zie de pagina over het definitief verwijderen van persoonlijke gegevens voor meer informatie.

Nog meer ruimte vrijmaken?

Wilt u nog meer ruimte vrijmaken? Kijk dan ook eens naar de onderstaande bestanden en mappen. Via de Eigenschappen van een te legen map is te achterhalen hoeveel ruimte er maximaal kan worden vrijgemaakt. Door de beschikbare ruimte van de schijf na het verwijderen van bestanden te vergelijken met de oorspronkelijke vrije ruimte, kan achteraf worden bepaald hoeveel ruimte er daadwerkelijk is vrijgemaakt.

C:\HIBERFIL.SYS (verborgen, even groot als het RAM-geheugen)

Zodra de computer in de sluimer- of slaapstand gaat, wordt een afdruk van het RAM-geheugen gemaakt (opgeslagen in het bestand HIBERFIL.SYS, ook wel hibernation file genoemd) waarmee de computer bij het ontwaken direct de draad weer kan oppakken. De sluimer-/slaapstand wordt vaak bij laptops gebruikt om zodoende de accu te sparen. Wordt de slaapstand uitgeschakeld (via het configuratiescherm of het Win-X startmenu (onderdeel Energiebeheer, taak Wijzigen wanneer de computer in de slaapstand gaat), dan kan het bestand HIBERFIL.SYS net zo goed worden verwijderd (als dat nog niet was gebeurd). Dit kan flink wat ruimte besparen aangezien de afdruk van het RAM-geheugen doorgaans exact zo groot is als het RAM-geheugen zelf... Start via het Win-X startmenu de Opdrachtprompt (administrator) en geef het commando POWERCFG /hibernate OFF. Is de slaap-/sluimerstand achteraf toch weer gewenst? Met het commando POWERCFG /hibernate ON kan het bestand weer in ere worden hersteld. Eventueel kan met het commando POWERCFG /hibernate –size 50 het bestand worden verkleind, tot (maximaal) 50% van het RAM-geheugen. Het uitschakelen of verkleinen van het hibernation-bestand heeft wel één nadeel: de opstarttijd van Windows wordt er negatief door beïnvloed!

C:\System Volume Information (verborgen)

Deze map is noodzakelijk voor de systeem- en bestandsherstelfunctie van Windows. De herstelfunctie is standaard alleen van toepassing op de C:-schijf maar kan ook voor de andere schijven worden in- en uitgeschakeld (via het configuratiescherm, onderdeel Systeem, taak Geavanceerde systeeminstellingen, tabblad Systeembeveiliging, selecteer bij Beveiligingsinstellingen de betreffende partitie en wijzig de instellingen met de knop Configureren). Door het uitschakelen van de systeembeveiliging van een bepaalde schijf worden de eerder gemaakte herstelpunten (noodzakelijk voor de systeem- en bestandsherstelfunctie) verwijderd, en daarmee de bijbehorende map geleegd (de map System Volume Information zelf kan niet worden verwijderd). Wees hier wel voorzichtig mee want zonder herstelpunten is systeemherstel voor de betreffende schijf niet meer mogelijk! Nieuwe herstelpunten kunnen pas weer worden aangemaakt (met de knop Maken) nadat systeemherstel weer is geactiveerd. Als alternatief kunnen de herstelpunten ook worden verwijderd zonder de systeemherstelfunctie uit te schakelen: open de tool Windows Schijfopruiming (zie het begin van deze pagina), knop Systeembestanden opschonen, tabblad Meer opties, onderdeel Systeemherstel en schaduwkopieën, knop Opruimen. Groot voordeel van dit alternatief is dat het laatste herstelpunt wordt behouden!

C:\PAGEFILE.SYS (virtueel geheugen)

De pagefile (het 'virtueel geheugen') wordt gebruikt zodra het snelle RAM-geheugen niet meer toereikend is: gegevens worden dan tijdelijk naar het bestand PAGEFILE.SYS op de interne schijf weggeschreven. Beschikt de computer over veel RAM-geheugen (2 GB of meer) en draaien er geen programma's met een groot geheugengebruik, dan kan het virtueel geheugen eventueel worden uitgeschakeld. De pagefile kan ook worden verplaatst naar een andere (snellere) partitie.

C:\Windows\SoftwareDistribution

In deze map wordt de informatie voor Windows Update opgeslagen, inclusief de gedownloade en inmiddels geïnstalleerde Windows-updates. Deze map kan vanwege het grote aantal updates in de loop van de tijd vrij omvangrijk worden. Zelfs nadat de bij Windows Update behorende bestanden via Schijfopruiming (optie Windows Update opschonen) zijn verwijderd, blijft deze map vaak nog omvangrijk. Voor het verwijderen van de map SoftwareDistribution moet wel eerst de service Windows Update worden gestopt. Klik hiervoor met rechts op de service in het onderdeel Windows Services en kies voor Stoppen. Na enkele seconden kan de map C:\Windows\SoftwareDistribution (inclusief inhoud) worden verwijderd, waarna de betreffende service weer kan worden opgestart. Nadat de service weer actief is gemaakt, wordt de betreffende map vanzelf opnieuw aangemaakt (de update-geschiedenis is hiermee ook verwijderd, maar dat is niet erg). Tot slot moet via het configuratiescherm, onderdeel Windows Update, taak Instellingen wijzigen de optie Updates voor andere Microsoft-producten ontvangen tijdens het bijwerken van Windows nog worden geactiveerd zodat niet alleen de Windows-updates maar ook die van de andere Microsoft-producten kunnen worden gedownload en geïnstalleerd (deze optie is alleen aanwezig wanneer daadwerkelijk Microsoft-software zoals Office of Windows Essentials is geïnstalleerd). Het op deze wijze verwijderen van de map SoftwareDistribution maakt niet alleen ruimte vrij, maar is tevens een oplossing voor verscheidene Windows Update-problemen.

C:\Windows\Panther

Indien aanwezig bevat de map Panther bestanden die tijdens de installatie van Windows zijn gebruikt. Met name bij een upgrade-installatie met behoud van de geïnstalleerde programma’s, bestanden en instellingen is deze map al snel enkele GB’s groot. Is Windows eenmaal geïnstalleerd dan zijn deze bestanden echter niet meer nodig en kan de map, in het kader van de ruimtebesparing, gerust worden verwijderd.

C:\Windows\WinSxS

De installatiebestanden voor Windows Updates worden standaard opgeslagen in de map WinSxS zodat geïnstalleerde updates in geval van problemen altijd weer teruggedraaid kunnen worden. Elke nieuwe update wordt automatisch toegevoegd, de map kan daardoor uitgroeien tot ruim 10 GB. De meest recente versies van deze bestanden worden daadwerkelijk gebruikt en zijn middels een symbolische link vanaf een andere locatie gelinkt. De verouderde bestanden kunnen pas worden verwijderd wanneer u er zeker van bent dat de nieuw geïnstalleerde updates naar behoren werken. Doe dat bij voorkeur niet via de Windows Verkenner, en al helemaal niet door de bestanden met een symbolische link naar een andere partitie te verplaatsen, de kans is dan namelijk groot dat Windows Update foutmeldingen zal gaan vertonen. Oude bestandsversies kunnen veilig worden verwijderd door de Opdrachtprompt met administratorrechten op te starten (via het Win-X startmenu) en het commando Dism.exe /online /Cleanup-Image /StartComponentCleanup /ResetBase te geven (let op de spaties!).

Prullenbak

Wellicht overbodig te vermelden, maar na het verwijderen van de nodige bestanden moet ook de prullenbak nog even worden geleegd. Dit kan met een rechter muisklik op de prullenbak in het bureaublad, optie Prullenbak leegmaken. De toetscombinatie Shift-Del verwijdert bestanden overigens direct, buiten de prullenbak om.

Schijf optimaliseren en defragmenteren

Beschikt de computer nog over een traditionele ‘harde’ schijf dan is het verstandig de Windows-partitie eerst te defragmenteren (Windows 8.1 noemt het optimaliseren) voordat een back-up (image) van het systeem wordt gemaakt  Bij een 'gefragmenteerde' schijf zijn bestanden in delen verspreid op de schijf opgeslagen. Dit komt omdat Windows bij het opslaan van een bestand zoekt naar de eerstvolgende beschikbare ruimte op de schijf, zonder te controleren of de ruimte groot genoeg is voor het bestand. Is de ruimte te klein, dan plaatst Windows de rest van het bestand op een andere vrije locatie, net zo vaak totdat het hele bestand is opgeslagen. Een groot bestand kan zo in meerdere delen gesplitst op de schijf staan, met onnodige vertraging tot gevolg. Het defragmenteren van de (harde) schijf creëert weer wat orde in deze chaos. De volgorde van de bestanden op de schijf wordt aangepast, zodat de meest gebruikte bestanden vooraan komen te staan. Dit alles met het beoogde resultaat: snelheidswinst.

LET OP: Een SSD-schijf hoeft niet gedefragmenteerd te worden. Sterker nog: het is zelfs onverstandig deze te defragmenteren! Het gaat alleen maar ten koste van de levensduur terwijl het geen enkele snelheidswinst oplevert. Windows herkent overigens de meeste SSD-schijven, en zal deze dan ook niet automatisch defragmenteren.

Standaard wordt het defragmenteren en/of optimaliseren van de interne schijf automatisch wekelijks op de achtergrond uitgevoerd. Omdat het defragmenteren een lagere prioriteit krijgt dan andere processen, is er normaal gesproken weinig van te merken. Is de automatische defragmentatie uitgeschakeld dan is het ook mogelijk het defragmenteren handmatig te starten: klik in de Windows Verkenner met rechts op de C:-schijf, kies Eigenschappen, tabblad Extra, knop Optimaliseren. Klik in dit venster op de knop Optimaliseren om het defragmenteren en/of optimaliseren van de schijf handmatig te starten (eventueel kunnen partities worden uitgesloten). Er kan tevens worden gecontroleerd wat op dat moment de mate van fragmentatie van de verschillende partities is. Desgewenst kan het defragmentatieschema worden gewijzigd naar maandelijks.

LET OP: De defragmentatietool van Windows doet zijn werk net zo goed als of zelfs beter dan andere tools voor het defragmenteren van de (systeem)bestanden. Er hoeft dus geen gebruik te worden gemaakt van alternatieve tools! Wordt toch gebruikgemaakt van een alternatieve tool, deactiveer dan via de knop Instellingen wijzigen de optie Gepland uitvoeren (aanbevolen) zodat wordt voorkomen dat de bestanden wekelijks naar een nieuwe locatie worden verplaatst.

© 2001-2024 - Menno Schoone - SchoonePC - Rotterdam - Privacyverklaring